- LANGELIER, Kathi. Bitkisel devrim: tıbbi çaylar, iksirler, tentürler, şuruplar, yemekler ve vücut bakım ürünleri için 65'ten fazla tarif. Çeviren: Hana HANOSKOVÁ. Olomouc: ANAG, [2022]. ISBN 978-80-7554-369-1
- GIRSCH, Michaela. Şifalı bitkilerden çaylar: nasıl düzgün toplanır, kurutulur ve karıştırılır. Çeviren: Rudolf RADA. Prag: Mladá fronta, 2020. ISBN 978-80-204-5438-6
- healthline.com - Pu-erh Çayı: Faydaları, Dozu, Yan Etkileri ve Daha Fazlası. Healthline. SaVanna Shoemaker, MS, RDN, LD
- sciencedirect.com - Pu-erh çayı: Sağlıklı bir demleme üzerine bir inceleme. Science Direct - Journal of Traditional Chinese Medical Sciences
Pu-Erh çayı: sağlığa etkileri ve hazırlanması. Kilo vermeye yardımcı olur mu?
Pu-erh, Çin kökenli bir çay türüdür. İşlenmesi ve sağlık üzerindeki yararlı etkileri ile karakterize edilir. Bu çay, geleneksel Doğu tıbbında çeşitli sağlık sorunları için iyi bilinen bir ilaçtır. Pu-erh çayının yararlı etkileri nelerdir? Kimler için uygun değildir?
Makale içeriği
Pu-erh çayı, dünyanın en eski çaylarından biri olarak kabul edilir. Karakteristik topraksı aroması ve turuncu-altın rengi vardır. Özellikle zengin bileşimi ile bilinir.
Bağışıklık sistemi, sindirim, uyku, metabolizma, zihinsel durum ve daha fazlası üzerinde faydalı etkileri vardır.
Çayın içeriği ve bileşimi, sağlık etkileri, kontrendikasyonları, dozajı, hazırlanması ve diğer birçok ilginç bilgiyi makalede bulabilirsiniz.
Pu-erh çayı nedir?
Pu-erh, Çin'in Yunnan eyaletinde yetişen çay bitkisinden elde edilen bir çay türüdür ve adını yerel olarak yetiştirildiği Pu-erh bölgesinden almaktadır.
Pu-erh aynı zamanda çay bitkisinin yararlı bakterilerini/mantarlarını içeren preslenmiş ve fermente edilmiş çaylara verilen isimdir.
İşlenmesi bakımından benzersizdir. Çay yaprakları hasat edilir ve güneşte kurutulur, ardından tüm fermantasyon sürecinden (biyokimyasal fermantasyon süreci) geçirilir.
Çay daha nemli bir ortamda olgunlaşmaya bırakılır. Bu bir aydan birkaç yıla kadar sürebilen bir aşamadır. Bu nedenle pu-erh çayı, fermantasyon sürecinin uzunluğuna göre farklılık gösteren birçok varyant ve çeşide sahiptir. Pu-erh, bilinen yeşil ve siyah çeşitlerde üretilir.
İşlem sırasında çay yaprakları oksitlenir, kurutulur, fermente edilir, yuvarlanır ve preslenerek kek şekline getirilir.
Pu-erh çayı ne kadar eski olursa, o kadar değerli olma eğilimindedir.
Dolgun, topraksı ve hafif acı bir tadı vardır. Çayın rengi turuncu-altın kahverengidir.
Pu-erh çayı, Çin imparatorları tarafından tercih edildiği için 'imparatorluk çayı' olarak da adlandırılır.
Pu-erh anti-enflamatuar ve antioksidandır.
Sindirim sistemi, enerji metabolizması, detoksifikasyon ve bağışıklık sistemi üzerinde olumlu etkileri vardır. Bazı araştırmalara göre anti-kanser potansiyeline de sahiptir.
Pu-erh çayı ayrıca ruh, uyku üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir ve stres ve kaygıya karşı koyar.
Pu-erh: içeriği ve bileşimi
Pu-erh yüksek oranda antioksidan, özellikle flavovonoidler, kateşinler veya polifenoller içerir. Daha az miktarda protein, karbonhidrat, magnezyum, kalsiyum, manganez, selenyum, çinko mineralleri, C ve E vitaminleri ve kafein de içerir.
Kendine özgü üretim yöntemi sayesinde az miktarda tein ve çok sayıda antioksidan ve diğer faydalı maddeler içerir. Doğu'da doğal Çin penisilini olarak da bilinir ve evrensel bir ilaçtır.
Fermantasyon süreci sayesinde pu-erh vücuda sağlıklı probiyotikler ve dolayısıyla sağlıklı sindirim için faydalı bağırsak bakterileri sağlayabilir.
Pu-erh çayı ve sağlığa faydaları
Fermantasyon çayın tadını etkileyebilir, ancak hoş bir topraksı-meyvemsi tada sahiptir. Güçlü antioksidan bileşimi sayesinde, bu çayı içmek kişinin genel sağlığı için bir bonus niteliğindedir.
Genel sağlığı ve bağışıklığı destekler
Çayın anti-enflamatuar etkileri, devam eden hastalıkların semptomlarını hafifletmeye ve bunların oluşmasını önlemeye yardımcı olur. Bu, çayı vücuttaki enflamatuar süreçler için uygun hale getirir - örneğin solunum yolu ve eklem iltihabı.
Anti-parazitik özellikleri de vücudu zararlı bakteri ve virüslerden korumaya yardımcı olur.
Pu-erh, vücudun genel bağışıklığını ve canlılığını destekleyen ve yaygın hastalıkları önlemeye yardımcı olan yüksek miktarda antioksidan ve C vitamini içerir.
Detoksifikasyon, sindirim ve kilo kaybını destekler
Pu-erh çayı zararlı toksinlerin atılmasına yardımcı olur ve vücudun doğal detoksifikasyonunu destekler. Bir çalışma karaciğeri hasara karşı koruyucu etkisine işaret etmiştir.
Diüretik (idrar söktürücü) etkisi vardır. Ayrıca alkolü kandan parçalar.
Pu-erh çayı vücuttaki yağ birikimini azaltmada ve yağ sindirimini iyileştirmede etkilidir. Çin araştırmalarına göre pu-erh, kötü LDL kolesterolü azaltmaya, enerji metabolizmasını düzenlemeye ve obezite ile ilgili hastalıkları önlemeye yardımcı olur.
Pu-erh çayı, sindirimi, bağırsak hareketliliğini teşvik etmek ve mide rahatsızlığını gidermek için uygun bir gevşek çaydır. İçeriğindeki aktif bileşenler sayesinde bağırsak bakteri florasının uyumuna yardımcı olur.
Çay sadece kilo kaybını tamamlamalı ve desteklemelidir. Ancak tek başına çay içmek kilo kaybına neden olmaz. Önemli olan dengeli bir diyet, orta düzeyde bir kalori açığı ve düzenli fiziksel aktivitedir.
Ruh sağlığını ve uykuyu destekler
Çaydaki gama-aminobütirik asit (GABA) stresin azalmasına yardımcı olur ve bu da melatonin üretimini artırır. Melatonin, uykuyu ve kişinin ruhsal durumunu olumlu yönde etkileyen bir hormondur.
Kardiyovasküler sistemi destekler
Düzenli olarak pu-erh çayı içerek kalp hastalığı riskini azaltabilirsiniz. Doğal lovastatin maddesi kandaki istenmeyen LDL kolesterol ve trigliserit seviyelerini düşürür. Çay, kan şekeri seviyelerini düşürerek metabolik sendrom semptomlarını hafifletmeye yardımcı olur.
Metabolik sendrom çeşitli risk faktörleri ve hastalıkların varlığı ile karakterize edilir: abdominal obezite, yüksek kan triasilgliserol seviyeleri, düşük HDL kolesterol seviyeleri, yüksek kan basıncı ve yüksek kan şekeri seviyeleri (hiperglisemi).
Pu-erh çayının faydalı etkilerinin özeti:
- Bağışıklığı ve savunmayı destekleme
- Anti-enflamatuar etki
- Antibakteriyel etki
- Antioksidan etki
- Metabolizmayı ve sindirimi destekler
- Bağırsak bakterilerinin dengesini destekler
- LDL kolesterolün azaltılması
- Kan şekeri seviyesinin düşürülmesi
- Kardiyovasküler sağlığı destekler
- Detoksifikasyon ve eliminasyonu destekler
- Ruh sağlığını destekleyin
- Kaliteli uykuyu teşvik etmek
Pu-erh çayının hazırlanması ve dozajı
Bir çay kaşığı karışımı yaklaşık 90-100 °C sıcaklıktaki 200 ml sıcak suyun üzerine dökün. Genellikle 200-250 ml su başına yaklaşık 3 ila 5 g çay kullanılır.
Karışımın bir çay süzgecinde 3-5 dakika demlenmesini bekleyin ve ardından için. Gerekirse çayı süzün.
Çay birkaç kez de demlenebilir, ancak demleme süresi uzar.
En iyi sonuç saf çaylarla elde edilir.
Aromalı çaylarda, ortaya çıkan etki biraz daha düşüktür ve sonraki infüzyonun kalitesi daha düşüktür.
Çay hazırlamanın geleneksel bir yolu da vardır, ancak bu daha karmaşıktır. Çay yapraklarını demlemek için geleneksel bir Çin kasesine ihtiyaç vardır.
Önerilen dozaj kaynaktan kaynağa oldukça değişir.
Çayın tam sağlık etkisi için günde 3 küçük fincan içilmesi önerilir.
Akşam yatmadan önce çay içilmesi önerilmez.
Pu-erh ve yan etkileri
Pu-erh çayının yan etkileri esas olarak çayın daha az miktarda içerdiği kafeinin aşırı alımıyla ilgilidir.
Aşırı dozajın yan etkileri arasında uykusuzluk, mide bulantısı veya ishal ve sık idrara çıkma yer alır.
Kafein içeren ilaçlar ve besin takviyeleri alıyorsanız dikkatli olmalısınız.
Hamile ve emziren kadınlar da dikkatli olmalı ve günde 200 mg kafein dozunu aşmamalıdır. Bununla birlikte, bir doktora danışılması tavsiye edilir.