Depresif bozukluk tedavisi, depresyon: tedavi edilebilir mi? + Psikoterapi

Depresif bir dönemin tedavisi aşamalar halinde gerçekleştirilir.

İlk, daha akut evre başarıyla yönetildikten sonra, hasta idame tedavisine geçer. Böyle bir rejim, depresyonun sık ve erken nüksetmesini, yani hastalığın akut evresinin geri dönmesini önler.

Terapötik strateji depresyonun hafif, orta veya şiddetli olmasına göre farklılık göstermez.

Daha ziyade depresyon belirtileri, hastanın kişiliği, yaşı, eşlik eden hastalıklar ve yan etkilerin ortaya çıkması dikkate alınır.

Depresyon tedavi planının aşamaları listelenmiştir. Ancak çoğu zaman aşamalar arasındaki sınırlar bulanıktır:

1. Tedavinin akut aşaması - Bu, remisyon sağlanana kadar 6 ila 12 haftalık bir dönemdir.
2. Devam eden tedavi aşaması - Bu en az 1 yıl sürer.
3. İdame fazı - Buna timoprofilaksi de denir. 5 yıl sonra durdurulabilir.
4. Hastalığın tamamen remisyona girmesi

Her bir tedavi aşamasının yukarıda belirtilen sürelerine uyulmasıyla, nüks riski %70-80'e kadar azaltılabilir.

Antidepresanların çoğu uzman bir psikiyatrist tarafından endike edilir, reçete edilir ve etkinliği izlenir.

Yetişkin bir aile hekimi trisiklik (TCA) ve tetrasiklik (TeCA) antidepresanları ve seçici serotonin geri alım inhibitörlerini (SSRI'lar) reçete edebilir.

Monoamin geri alım inhibitörleri (timoleptikler)

Bu geniş ilaç grubu trisiklik (TCA) ve tetrasiklik (TeCA) antidepresanları içerir. Ana etkileri nörotransmitter geri alımının, özellikle serotonin, noradrenalin ve dopaminin seçici olmayan inhibisyonudur. İlk antidepresanlar arasında yer alırlar.

1930'larda depresyon tedavisinde ilk sıralarda yer almışlardır. Modern tıpta SSRI'lardan sonra ikinci seçenek olarak kullanılmaktadırlar.

1. nesil timoleptikler

Bunlar aktive edici trisiklik antidepresanları içerir. Ana temsilcileri nortriptilin ve dosulepindir. Noradrenalin ve dopamin geri alım inhibitörleri olarak hareket ederler, ancak depresyonun akut fazının tedavisinde uygun değildirler.

Terapötik etkileri ruh halini iyileştirmek ve düşünceyi netleştirmektir. İntihar düşüncesi riskini artırırlar. Depresyonda olan ve intihar düşüncesi teşhisi konmamış hastalar için uygundurlar.

2. nesil timoleptikler

Bu grup antidepresanlar bir önceki gruba kıyasla daha zayıf antikolinerjik etki avantajına sahiptir. Bu nedenle polimorbid ve yaşlı hastalar için de daha uygundurlar. Bu grup ilaçların temsilcileri dibenzepin, maprotilin, mianserin, viloksazin ve trazodondur.

Yan etkiler genellikle beklenen terapötik etkiden önce ortaya çıkar. Bunlar arasında kserostomi (ağız kuruluğu), görme keskinliği bozuklukları, idrar bozuklukları, kabızlık ve hızlı kalp atış hızı (taşikardi) bulunur. Daha az yaygın olarak baş dönmesi, oryantasyon bozukluğu, konfüzyon, uyuşukluk ve hipotansiyon görülebilir.

3. kuşak timoleptikler

Bu grup en yaygın kullanılan antidepresanları içerir. Etki mekanizması, üç monoaminden yalnızca birinin geri alımının engellenmesidir.

Serotonin (SARI, SSRI), noradrenalin (NARI) ya da sadece dopamin (DARI) geri alımını engellerler.

Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar)

Bunlar ilk tercih edilen antidepresanlardır. Sitalopram, essitalopram, fluoksetin, fluvoksamin, paroksetin ve sertralin gibi ilaçları içerirler.

Avantajlarından biri hamilelikte kullanılabilmeleridir. Düşük teratojenik etkiye, yani fetal zarar riskine sahiptirler.

Dezavantajı ise tedavi edilmemiş hipotiroidi hastalarının SSRI tedavisine dirençli olmasıdır.

Serotonin antagonistleri ve geri alım inhibitörleri (SARI'lar)

Bunlar çift serotonin etkisine sahip antidepresanlardır. Serotonin reseptörlerini bloke ederler ve aynı zamanda geri alımını da inhibe ederler. Bu grubun bir temsilcisi, yatıştırıcı bir etkiye sahip olan ve aynı zamanda anksiyeteye karşı koyan trazodondur.

Seçici noradrenalin geri alım inhibitörleri (NARI'ler)

Bu antidepresan grubunda, ana temsilci ilaç reboxetine'dir. Uyarıcı bir etkiye sahiptir. İlgisizlik, motivasyon eksikliği ve depresyon gibi semptomları iyileştirir. Avantajı, yatıştırıcı olarak hareket etmemesi ve bu nedenle depresyona girmemesidir.

İlaç etkileşimleri açısından oldukça güvenli bir ilaçtır. Olası doz aşımı durumunda tehlikeli değildir.

4. nesil timoleptikler

Bunlar arasında ikili etkiye sahip antidepresanlar bulunmaktadır. Etki mekanizmaları hem serotonin hem de noradrenalin geri alımını engellemektir (SNRI'lar). İkinci grup ise dopamin ve noradrenalin geri alım inhibitörleridir (DNRI'lar).

SNRI grubu venlafaksin ve milnacipranı içerir. Bunlar nispeten modern antidepresanlardır. Venlafaksinin en büyük avantajı, terapötik etkisinin 1 hafta içinde hızlı bir şekilde başlamasıdır.

Antidepresanın hızlı etkisi hastanın işbirliğini geliştirir ve böylece hastalığın tam remisyona ulaşma şansını artırır.

Reseptörleri doğrudan etkileyen antidepresanlar

Antidepresan etkisinin yanı sıra mianserinin anksiyolitik (kaygı giderici), sedatif (uykusuzluk giderici) ve analjezik (ağrı kesici) etkileri vardır.

SSRI kullanan hastalarda cinsel işlev bozukluğu görülebilir. Mianserin bu bozukluğu iyileştirebilir.

Mitranzapin de ikili bir etkiye sahiptir ancak mianserin gibi ağrıya karşı koymaz.

Biyodegradasyon inhibitörleri

Bunlar tranilsipromin veya moklobemid gibi antidepresanları içerir. Depresyon hafif ve atipik olduğunda endikedirler. Trisiklik antidepresanlardan daha az yan etkileri vardır.

Tranilsipromin alkol bağımlılığı olan hastalarda, Parkinson hastalığı olanlarda ve 65 yaş üstü kişilerde önerilmez.

Moklobemid ise yaşlılarda depresyon için çok etkilidir. Bilişsel işlevi ve düşünce netliğini geliştirir.

Psikoterapi ve destekleyici psikoterapi

Psikoterapi depresyon tedavisinin ayrılmaz bir parçasıdır.

Ne hastalar ne de terapistler gizli konuşmanın olumlu etkisini küçümsememelidir. Hasta tarafsız bir kişiyle konuşabilir ve böylece zor düşünceleri serbest bırakabilir.

Psikoterapi düzenli seanslar halinde en az 6-8 hafta, ideal olarak da depresyon belirtileri düzelene kadar 4 aya kadar sürmelidir.

Son çalışmalar, en iyi tedavi etkisinin psikoterapi ve antidepresanlar birlikte kullanıldığında olduğunu açıkça doğrulamaktadır.

Psikoterapiyi destekleyen, depresyondaki hastanın sevdikleri ve çevresi tarafından desteklenmesidir.

Depresyon hastasının nezakete, anlayışa, dinlemeye, gerçekçi hedeflere ulaşmak için cesaretlendirilmeye ve ilerlemesindeki her başarının takdir edilmesine ihtiyacı vardır.